EnglishMỘT BẤT NGỜ MỚI TRONG TRANH CỦA HOẠ SĨ HOÀNG A SÁNG
Trong bức tranh sơn dầu mới nhất của họa sĩ Hoàng A Sáng – một trong những gương mặt tiêu biểu của dòng tranh mang tinh thần bản địa đương đại và cảm thức bình an, tĩnh tại – người xem bắt gặp một hình ảnh quen mà lạ: Một người leo núi đơn độc, nhỏ bé, đang từ tốn tiến dần lên đỉnh núi đá phủ đầy rêu phong và ánh sáng.
Thoạt nhìn, đây dường như chỉ là một phong cảnh – nhưng càng ngắm càng thấy, đó là một nội tâm được ngoại hiện bằng chất liệu hội họa. Núi ở đây không phải là địa hình, mà là biểu tượng: Một cõi thẳm sâu, một thử thách tinh thần, một miền tâm linh đầy rung động.
Tác phẩm: BÌNH MINH (sơn dầu, 2025) – Kích thước: 65 x 85 cm – Tác giả: Họa sĩ Hoàng A Sáng
Một bảng màu “không bình thường”
Khác với loạt tranh trước đây thiên về màu đất – nâu, vàng, xám… bức tranh này mang một bảng màu mơ hồ hơn: xanh lam, vàng mốc, tím phớt, cùng những vệt sáng như mây tan. Cả mặt núi trở thành một tổng thể chất cảm: đá không chỉ là đá mà như đang thở, đang sống, đang lưu giữ cả rêu, thời gian và ánh sáng đã nguội.
Đặc biệt, màu trời – một màu nâu ánh đỏ như ánh trăng máu – đặt trong bố cục ba tầng: trời – núi xa – núi gần – khiến không gian tranh trở nên sâu hút, như một cõi đang mở ra hơn là bị khép lại.
Người leo núi: một hình ảnh trữ tình
Nhân vật duy nhất trong tranh – người leo núi với áo đỏ, quần xanh, ba lô sau lưng – được vẽ nhỏ tới mức tưởng chừng có thể bỏ qua. Nhưng chính vì nhỏ như vậy, nhân vật lại trở thành tâm điểm về tinh thần: một biểu tượng của hành trình cá nhân, bền bỉ, yên lặng nhưng không khuất phục.
Tranh như một thế giới riêng
Tác phẩm không đặt tên cụ thể cho ngọn núi, không cắm địa danh, chỉ đặt một tiêu đề mang ánh sáng: BÌNH MINH. Điều đó khiến người xem có quyền tưởng tượng: đây là Phan Xi Păng? Tây Côn Lĩnh? Hay là một “ngọn núi tâm linh” – nơi ta không leo bằng chân, mà bằng lòng can đảm, sự bền chí và tình yêu?
Ở bình diện mỹ học, bức tranh mang nhiều yếu tố của chủ nghĩa biểu hiện: chất liệu cảm xúc được đẩy lên trên tính mô tả. Tuy nhiên, vẫn có sự kiểm soát chắc tay của bố cục, không gian và ánh sáng – một đặc điểm quen thuộc trong các tác phẩm của Hoàng A Sáng.
Một bước chuyển?
Bức tranh này có thể là một dấu hiệu cho một chuyển biến trong tư duy tạo hình của họa sĩ. Không còn tái hiện trực tiếp thiên nhiên, anh đi sâu hơn vào ẩn dụ. Không còn chỉ ghi lại một miền quê, anh vẽ ra một miền tâm thức. Và cũng có thể, đây là cách anh ghi lại chính hành trình nội tâm của mình – một họa sĩ sống giữa thiên nhiên, yêu sự lặng thầm, và luôn tin rằng mỗi con người đều đang nuôi một giấc mơ dốc đứng – để vượt lên chính mình mỗi ngày.
(Tác giả: Ban Mai)