EnglishĐó là những giây phút ngắn ngủi, diễn ra rất nhanh, trôi đi và gần như không bao giờ trở lại nữa. Tôi muốn gọi đó là giây phút của thần tiên – một thế giới khác hiện ra, ôm trọn thân thể mình, sung sướng, mê li… đến nghẹt thở.
Có lẽ tất cả chúng ta thỉnh thoảng đều được tận hưởng khoảnh khắc đó, nhưng không phải ai cũng nhận ra vì nó diễn ra quá nhanh khiến chúng ta không kịp cảm nhận hoặc không chịu cảm nhận. Cá nhân tôi đã nhận ra điều này từ cái cây bạch đàn cô độc, xấu xí mọc ở bờ mương, giữa một cánh đồng… Câu chuyện này tôi đã kể đi kể lại nhiều lần, vì nó để lại ấn tượng vô cùng sâu sắc trong tâm thức tôi.
Trong một trạng thái mệt mỏi, tôi ngồi nghỉ chân ở gốc cây đó – cây bạch đàn cong queo, xù xì, với tán lá rách te tua, nó không lớn lắm, nhưng hình như mắc bệnh gì đó mà trở nên khù khoằm kì dị. Nó mọc ngay bờ mương, giữa cánh đồng, một mình trơ trọi, đơn côi. Lúc đó tôi cũng đang mệt vì trời nắng gắt, tìm mãi mới thấy chút bóng râm từ nó. Cũng vì mệt nên nhìn cái gì cũng dễ rơi vào trạng thái tiêu cực: trời nắng gắt, con mương thối thum thủm vì nước tù đọng, cây bạch đàn xấu xí, te tua lá chỉ đủ cho tôi một chút bóng râm…
Trời đang nắng gắt, bỗng nhiên nổi cơn giông, gió rít ầm ầm, hất tung mọi thứ, rồi mưa ào ào dội xuống. Tôi ướt như chuột lột, lạnh tê tái, con mương đầy ứ nước một cách bất ngờ, mùi tanh thối lại càng nặng hơn, riêng cây bạch đàn bị gió thổi như muốn bật rễ, nó đã xấu bây giờ càng thảm hại hơn…
Cơn giông đến rất nhanh và ra đi cũng nhanh như thế, chỉ một loáng nó đã biến mất. Trời lúc này không còn nắng gắt nữa, cứ âm u xầm xì như sắp ốm. Tôi làu bàu, cởi cái áo ra để vắt cho khô, người run cầm cập như muốn cảm lạnh. Khi tôi đang lúi húi vắt áo thì đột nhiên trời lại nắng lên – nắng đến chói lòa… Tôi gần như bị choáng trước sự thay đổi bất ngờ ấy. Mắt tôi không nhìn rõ vật gì, tất cả cứ đỏ au, nổ đom đóm… Phải mất vài phút tôi mới định thần, đồng tử cũng bắt đầu điều chỉnh để tôi nhìn rõ mọi vật…
Tôi không thể tin vào mắt mình, một khối ánh sáng vàng óng, di chuyển lừ lừ đi qua trước mặt tôi! Nhìn kĩ nữa tôi mới nhận ra đó là cầu vồng, cũng nhìn rõ không phải toàn màu vàng mà đầy đủ bảy sắc màu như chúng ta biết. Và khi cụm cầu vồng đó dừng lại ở cây bạch đàn thì giây phút thần tiên đó hiện diện thật sự: cái cây như động đậy, thân hình xiêu vẹo vốn có của nó bỗng nhiên thẳng ra, cành lá bắt đầu đu đưa và sáng lên lấp lánh. Cơn mưa đột ngột đã để lại trên cành lá của nó những hạt nước, bây giờ gặp ánh sáng nó trở nên lung linh mà tôi không biết phải kể thế nào. Tôi đứng đơ người, ngẩn ngơ nhìn mãi khung cảnh đó… Rồi đột nhiên một cơn gió nhẹ đi qua, cây bạch đàn lắc nhẹ, hàng vạn những hạt nước rơi xuống như một chùm thủy tinh trong vắt, chúng rơi rất nhẹ, bay bay theo gió, sáng lung linh trong ánh sáng của cầu vồng. Con mương bây giờ như được đổ đầy vàng ròng, cũng lấp lánh khoe sắc… Cơn gió nhẹ mang theo mùi thơm tinh khiết của cánh đồng, tôi thấy rõ mùi của lúa non thơm ngào ngạt…
Tôi không thể nhớ chính xác thời gian vật lí của khoảnh khắc này, nó có thể rất nhanh, nhưng cũng có cảm giác vô thời gian, tôi như rơi vào một thế giới hoàn toàn khác – cũng cảm thấy thân thể mình không còn trọng lượng, bay lơ lửng cùng những hạt mưa kỳ diệu đó. Còn cây bạch đàn, chính xác là nó múa, cành lá của nó lượn những đường cong tuyệt đẹp, thân thể nó sáng lên kỳ ảo…
Cho đến khi cụm cầu vồng biến mất, tất cả trở lại bình thường thì tôi mới giật mình bước ra khoảnh khắc đó. Tôi thấy mình khỏe ra, không lạnh, không run vì ướt, rất sảng khoái như vừa tắm xong. Con mương nước cũng trở nên trong veo khác thường, còn cây bạch đàn nó như vừa lột xác, thân thể nó không khù khoằm xấu xí như tôi thấy trước đó. Bây giờ nó sạch sẽ, tươi tắn, cành lá như có thêm sức sống. Rõ ràng nó đẹp lên như biến hình!
Một cái gì đó đã xảy ra, như thôi miên, như phép màu mà tôi không bao giờ quên. Chỉ có thể nói rằng, khoảnh khắc đó, cây bạch đàn, con mương nước và tôi đã hòa vào làm một, sống trọn vẹn trong ánh sáng của cầu vồng. Toàn bộ thân thể tôi đã lẫn vào tất cả, hoặc tan ra như những hạt nước sáng lung linh kia, tôi cũng thấy mình chính là cây bạch đàn đó, múa yêu kiều trong ánh sáng thần tiên. Tôi cũng thấy mình biến thành mùi thơm của lúa non, bay mãi theo làn gió kì diệu… Rất khó để kể lại rành rọt bằng câu từ, chỉ có thể trọn vẹn tận hưởng giây phút đó.
Cũng từ đó, thỉnh thoảng tôi lại đi qua cánh đồng, dừng lại ngắm nhìn cây bạch đàn, có một cảm giác thân quen vô cùng giữa tôi và nó. Một sự gắn kết bí ẩn nào đó đã diễn ra. Chỉ tiếc rằng, sau đó một thời gian, người ta đã biến toàn bộ cánh đồng đó trở thành khu công nghiệp, tất nhiên cây bạch đàn thân yêu của tôi cũng phải biến mất.
Cũng với trạng thái đó, trong một lần vẽ tranh tại xưởng của mình tôi lại được tận hưởng giây phút kỳ diệu này. Gọi là xưởng vẽ nhưng thực ra đó là một căn hộ chung cư, nằm ở tầng thứ mười bảy, mà tôi mua đã khá lâu. Trước đó, cả nhà tôi sống ở đó nhưng về sau tôi chuyển đi chỗ khác và để toàn bộ căn hộ đó làm xưởng vẽ riêng cho mình. Tôi làm việc ở đó mỗi đêm, tôi hay vẽ rất khuya bởi thời gian đó rất tĩnh, không ai làm phiền…
Vào một đêm, có lẽ là khoảng ba giờ sáng, sau khi đã mệt nhoài tôi dừng vẽ, bước ra ban công hút điếu thuốc trước khi đi ngủ. Đã rất khuya nên mọi thứ vắng lặng, từ tầng mười bảy tôi có thể ngắm nhìn toàn bộ phố phường Hà Đông. Đó cũng là thói quen của tôi từ lâu: hút điếu thuốc, thư giãn, ngắm phố phường đêm khuya… Điều này đã diễn ra nhiều năm, không có gì lạ. Đêm đó mát giời, gió hiu hiu thổi, khá dễ chịu. Nhưng tôi thì không vui vì buổi vẽ có vẻ thất bại. Với họa sĩ, chuyện vẽ hỏng tranh là chuyện hết sức bình thường, luôn là như thế, bức tranh cứ như lẩn tránh tôi, vẽ mãi không thành, nó cứ vêu vao, méo mó, lộn xộn sắc màu… Với chất liệu sơn dầu, nếu tranh bị hỏng, chúng tôi thường dùng bay cạo sạch, hoặc phủ lên đó một lớp màu trắng để sau này vẽ tranh khác… Tới lúc quá mệt, tôi đã định dùng bay để cạo sạch vì lúc đó màu còn ướt. Chính xác là tôi đã giơ cái bay lên hai đến ba lần, chỉ cần một đường cạo là kết thúc nhưng vẫn lưỡng lự rồi bực bội bỏ ra ngoài ban công, coi như đêm đó thất bại.
Ban công chung cư có lan can khá cao, bình thường tôi vẫn đứng, một tay vịn vào lan can, tay kia hút thuốc, nhưng hôm nay vì bực bội, có vẻ hơi mệt nên tôi ngồi bệt xuống sàn, tâm trí bay linh tinh, nhìn thành phố qua những thanh chắn của lan can… Tôi không nhớ mình ngồi thế bao lâu, đã hút hết điếu thuốc nhưng vẫn chưa muốn ngủ, cứ ngồi thừ lừ như thế…
Bỗng nhiên tôi ngửi thấy một mùi thơm rất lạ, nhẹ nhàng, êm êm… Mùi thơm đó như theo gió đi vào, nhưng mỗi khi tôi cố gắng hít thật mạnh thì nó lại biến mất. Chỉ khi nào tôi không chủ động đi tìm thì nó lại hiện ra: thanh thanh, nhè nhẹ, êm ái hết sức khác thường. Dù tôi cố gắng đến mấy cũng không thể nào biết đó là mùi gì, nhưng rõ ràng nó không phải nước hoa, mùi thơm này là của tự nhiên, từ một loài hoa chắc chắn như thế…
Tôi cứ ngồi như vậy, thưởng thức mùi thơm dịu nhẹ đó, trong đầu lục tìm trí nhớ xem đó là mùi hoa gì, tại sao xuất hiện vào lúc này, tận tầng mười bảy, vì ban công của tôi không còn cây hoa nào từ khi chuyển đi. Chỉ còn để lại hai cái chậu cảnh, một cái đã nứt vỡ nên tôi để nó sát với góc lan can. Cũng có thể là mùi hoa từ lan can hàng xóm, ở trên, hoặc ở dưới xưởng vẽ của tôi… Vì nghĩ mãi không ra tôi bắt đầu tò mò, đứng dậy cố rướn người qua lan can xem có thấy hoa của hàng xóm không, nhưng không thể, chung cư này thiết kế không để nhà trên có thể ngó xuống, nhà dưới có thể ngó lên. Nhưng khi tôi cố gắng ngó xuống thì… Tôi suýt kêu lên thành tiếng.
Từ khe nứt của cái chậu vỡ, vẫn mọc ra một cành hoa quỳnh nhỏ xíu, nó không vươn lên trên mà bò xuống phía dưới lan can nên tôi bình thường không thể nhìn thấy. Từ cành cây nhỏ xíu đó, có tới ba bông quỳnh đang nở bung, trắng lòa, nưng nức tỏa hương thơm. Bây giờ thì tôi thấy rõ mùi hương của nó, lan tỏa, phủ đầy quanh tôi. Cái giây phút nhìn thấy ba bông hoa quỳnh đó thật kỳ lạ, tôi có cảm giác như mình đã ngã ra khỏi lan can, nhưng không rơi như tảng thịt thẳng đứng từ tầng thứ mười bảy sâu hun hút này. Tôi thấy mình như lơ lửng ở bên ngoài không gian, được chính hương thơm của ba bông hoa thần tiên đó bao phủ, nâng đỡ như nằm trên mây. Tôi cũng thấy rõ những cánh hoa đang di chuyển, chúng khép mở, vui đùa với nhau, rồi thỉnh thoảng lại rung lên một chút, tỏa ra một làn khói mờ đục, mang theo hương thơm đặc trưng của hoa quỳnh. Cũng chính làn khói đó bao phủ lấy tôi, du dương, bập bềnh để tôi không rơi xuống.
Mãi rồi tôi cũng “tỉnh” lại, rón rén đến góc ban công, rồi khe khẽ kéo chúng lên. Cành hoa quỳnh này có lẽ còn sót lại sau khi tôi đã chuyển hết đồ đạc. Tôi nhớ rõ ngày trước có trồng hoa quỳnh trong cái chậu này, nhưng sau khi chuyển đi đã gỡ hết vì cái chậu bị vỡ. Hơn nữa tôi đã chuyển đi đến hai năm, tại sao cây hoa này vẫn còn sống được, chẳng ai tưới nước cho nó, ở tầng cao như thế ban ngày rất nóng, chẳng có loài cây nào sống được nếu không chăm sóc cẩn thận. Vậy mà nó sống, bò xuống phía dưới, nó gầy guộc khẳng khiu, đôi chỗ bị héo vì không ai chăm bẵm, nhưng vẫn nở ra được tới ba bông hoa to như cái bát, cánh hoa tươi tắn, khỏe mạnh, trắng ngần đẹp đến thế kia.
Khi tôi kéo được chúng lên, dựng lại cẩn thận và bắt đầu chiêm ngưỡng thì cũng lúc đó các cánh hoa bắt đầu từ từ rũ xuống, mùi thơm bớt dần đi… Hoa quỳnh mà, chỉ nở có vậy, nhưng cũng đủ làm tôi tỉnh táo, tươi tắn, sảng khoái vô cùng. Mọi mệt mỏi, bực dọc vì buổi vẽ thất bại lắng xuống, tôi cố gắng hít ngửi để tìm mùi thơm nhưng nó đã biến mất, trả lại cái ban công giữa đêm khuya thanh vắng.
Tần ngần mãi tôi cũng vào nhà, định bụng đi ngủ nhưng một lần nữa tôi lại giật mình! Tôi sực nhớ tới bức tranh tưởng như đã hỏng, tí nữa tôi đã cạo bay nó… Tôi không thể tin nổi, có gì đó thật sự khó lí giải, nó kỳ lạ đến độ khiến tôi phát hoảng! Đúng rồi, bây giờ tôi mới sực nhớ, bức tranh đó tôi vẽ hoa quỳnh! Tôi vẽ một cô gái nằm trên ba bông hoa quỳnh… Nhưng vẽ mãi tôi không thấy đẹp, mọi thứ cứ lộn xộn, không thể kiểm soát nên tôi đã bỏ đi… Không thể tin nổi, tự nhiên như có luồng điện chạy qua sống lưng, một cảm giác tâm linh hay điều gì đó tương tự khiến toàn thân tôi nổi da gà. Tôi luống cuống vào phòng vẽ nhìn lại bức tranh.
Bây giờ thì chính tôi không thấy bức tranh xấu xí nữa, nó hài hòa, dịu dàng như mấy bông hoa kỳ diệu kia. Có một sự thay đổi trong tâm thức của tôi. Mọi khó chịu tan biến, tôi nhìn bức tranh không còn phải với con mắt khắt khe của một người hành nghề hội họa. Lúc này, mọi quy chuẩn, kỹ thuật, hay những phương pháp của nghề nghiệp biến mất, tôi đứng trước bức tranh do chính mình vẽ ra mà lặng người như tượng.
Tôi rất ít khi vẽ hoa quỳnh, gần như chưa lần nào, vả lại phong cách của tôi không lệ thực, tức là tôi không vẽ tả thực, tôi là họa sĩ vẽ theo lối ước lệ, cách điệu và tìm ra ngôn ngữ của riêng tôi. Tôi chỉ vẽ hoa sen là nhiều, nhưng không hiểu đêm nay thế nào sau khi dựng xong hình cô thiếu nữ nằm ngang bức tranh, tôi lại thêm vào đó đúng ba bông hoa quỳnh, nền bức tranh được tôi di màu mờ ảo như hơi sương, hòa sắc cũng nhẹ nhàng thiên về màu lạnh.
Có cái gì đó bí ẩn đã dẫn dắt tôi để vẽ loài hoa đó trước khi nhìn thấy ba bông hoa thật sự ngoài ban công?
Tôi nghĩ đó là những khoảnh khắc vô cùng đẹp, khi cái đẹp diễn ra chỉ có thể ví như thần tiên xuất hiện. Sẽ có người nghĩ tôi bịa chuyện, hoặc tưởng tượng thái quá, nói chung là phét lác… Không sao, tôi nghĩ đó là chuyện bình thường, cũng có thể tôi bị ảo giác hay một cái gì đó tương tự, điều đó cũng không quan trọng. Đối với tôi những giây phút đó để lại một ấn tượng vô cùng sâu sắc – một cái gì đó làm thay đổi cái nhìn của tôi về đời sống. Tôi tin thế gian luôn có những giây phút thật tuyệt diệu – phi thường – đẹp hơn cả trong mơ.
Bài, tranh: A Sáng
* CÁC BỨC TRANH CỦA HOÀNG A SÁNG ĐỀU LÀ:
Bản gốc, duy nhất/ Original, one-of-a-kind artwork
Chất liệu/ Materials: Sơn dầu trên toan/ Oil on canvas
* LIÊN HỆ VỚI TÁC GIẢ:
Tác giả/ Painter: A Sáng
www.asangart.com
https://www.facebook.com/hoang.asang.3
https://www.facebook.com/asangzenpainting
Email: asangart.com@gmail.com
* ĐỊA CHỈ XƯỞNG:
Tòa nhà HUD3 Tower, 121-123 Tô Hiệu, Nguyễn Trãi, Hà Đông, Hà Nội
XEM THÊM:
> Tranh A Sáng trong những không gian đẹp
> Mùa của “niềm vui lúa chín tràn trề”
> A SÁNG TRÊN VTV3: TIẾNG GỌI QUÊ HƯƠNG, TÌM YÊN LẶNG VỚI CHÍNH MÌNH